Polska motoryzacja kojarzy nam się przeważnie z niezwykle popularnymi „Maluchami”, Fiatami 125p i ich następcami – Polonezami. Jednak historia polskich aut sięga znacznie dalej niż lata 60-te i 70-te, kiedy to powyższe samochodu zaczęły zdobywać polskie drogi. Pierwsze poważne próby z produkcją rodzimych aut miały miejsce już po I wojnie światowej.
Początki – okres międzywojenny
W 1921 roku dwóch konstruktorów – Stefan Kozłowski i Antoni Frączkowski – stworzyło w warszawskiej manufakturze pierwszy polski samochód. Niestety, marka SKAF była nieudaną próbą wejścia na rynek – powstały jedynie 3 prototypy. Nieco lepiej poradził sobie wyprodukowany przez Centralne Warsztaty Samochodowe model T-1, był to pierwszy polski samochód, który trafił do masowej produkcji. Jego dobra passa nie trwała jednak długo – zaledwie po trzech latach od rozpoczęcia produkcji, w 1931 roku CWS podpisało umowę licencyjną z Fiatem, który nie chciał mieć konkurencji na polskim rynku. W związku z tym produkcja została zatrzymana, fabrykę opuściło jedynie 500 sztuk tego auta. Kolejnym projektem, który miał szanse zawojować drogi był Lux-Sport, stworzony przez Biuro Studiów Państwowych Zakładów Inżynierii. Było to luksusowe auto, które w czasie prób eksploatacyjnych osiągało wyniki wyprzedzające swe czasy – osiągało prędkość do 135 km/h, miało świetną amortyzację i przyczepność. Plany rozpoczęcia masowej produkcji zostały zaprzepaszczone przez wybuch II wojny światowej. W okresie międzywojenny podejmowano jeszcze kilka prób produkcji samochodów, które zostały przerwane z przyczyn niezależnych od twórców. Taki los spotkał między innymi model Ralf-Stetysz, zaprojektowany przez hrabiego Stefana Tyszkiewicza, czy miniaturową osobówkę Iradam, autorstwa inżyniera Adama Gluck-Głowackiego.
Po wojnie
Zmiana ustroju państwowego zaowocowała odbudową polskiego przemysłu motoryzacyjnego. Na przełomie lat 40-tych i 50-tych powstała w Warszawie Fabryka Samochodów Osobowych, z której taśm produkcyjnych zjechało wiele aut uważanych dziś za kultowe. Pierwszym modelem w dorobku zakładu była Warszawa M-20, zbudowana w 1951 roku. Z początku auta te były budowane z części przywiezionych z ZSRR, dopiero w 1954 zaczęto produkcję wyłącznie z polskich komponentów. Powstało wiele modeli Warszawy, do 1973, czyli roku zakończenia produkcji fabrykę opuściło w sumie ponad ćwierć miliona tych aut. W 1957 rozpoczęła się produkcja kolejnego modelu, który stał się jedną z wizytówek polskiej motoryzacji – Syreny. Jej produkcja przebiła wynik Warszawy, do 1983 roku, najpierw w FSO, a następnie w Fabryce Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej wyprodukowano przeszło 521 tysięcy egzemplarzy. W 1965 FSO podpisało umowę licencyjną z włoskim Fiatem – na jej podstawie rozpoczęto w 1967 roku produkcję Fiata 125p, zaprojektowano na bazie konstrukcyjnej Fiata 1300/1500 i 125. Na początku lat 70-tych FSO zaczęło produkować Fiata 126p, nazywanego powszechnie Maluchem. Samochód ten zdobył największą popularność, choć jego projekt został w całości przejęty z włoskiego oryginału. Kolejnym i ostatnim w całości polskim samochodem w dorobku FSO był Polonez, którego produkowano od 1972 do 2002 roku.
Historia polskiej motoryzacji to jednak nie tylko przemysł, ale również sport. W polskiej kadrze kierowców znajdziemy tak znane nazwiska jak Jerzy Landsberg, Janusz Kulig, Leszek Kuzaj, Krzysztof Hołowczyc, czy Robert Kubica, obecnie uznawany za najlepszego kierowcę w historii Polski. Od wielu lat niezwykłą popularnością wśród małych i dużych miłośników czterech kółek cieszy się karting – możemy sprawdzić się w nim na profesjonalnych torze w Legia Racing Club.
