Klucze dynamometryczne: do czego służą i kiedy należy z nich korzystać?

0
5283
Klucze dynamometryczne

Łączenie elementów za pomocą śrub jest powszechnie stosowane w mechanice. Śruba umożliwia trwałe zespolenie części, a także ich demontaż. Aby jednak spełniała swoją funkcję, musi posiadać określone parametry. Wśród nich niebagatelne znaczenie ma siła z jaką dokręcona jest śruba. Niemal każdy, kto kiedykolwiek samodzielnie mocował coś za pomocą śrub, musiał spotkać się z sytuacją, w której gwint został ukręcony, lub zerwany z powodu użycia za dużej siły. Z kolei zadziałanie zbyt małą siłą może zaowocować poluzowaniem się spojenia. O ile połączenia elementów statycznych zachowują się zazwyczaj stabilnie, w elementach ruchomych połączenia śrubowe narażone są na duże obciążenia. Dlatego właśnie w czynnościach warsztatowych, związanych z eksploatacją samochodu stosuje się klucze dynamometryczne, a więc takie, które umożliwiają dokręcanie śrub z określoną siłą.

Moment siły

Dokręcanie i odkręcanie śrub odbywa się dzięki przyłożeniu odpowiedniej siły obrotowej, tzw. momentu obrotowego. Dlatego jej wartość mierzy się w Nm (niutonometrach) i nazywa momentem. Klucze dynamometryczne to narzędzia umożliwiające podziałanie z określonym momentem. Wyposażone są w specjalną zapadkę, która uniemożliwia przekroczenie ustawionej siły. Dzięki temu śruba zostaje idealnie dokręcona. Na spojeniu nie pojawiają się luzy, a materiał nie jest poddawany zbyt wielkim przeciążeniom. Zapobiega to urwaniu się czy poluzowaniu śruby. Tak naprawdę kluczy dynamometrycznych powinniśmy używać nawet przy zakładaniu kół samochodowych. W większości samochodów osobowych moment z jakim powinniśmy dokręcać śruby kół wynosi 110 Nm. W praktyce jednak, klucze dynamometryczne są wykorzystywane w warsztatach mechanicznych, a w prywatnym  zestawie narzędzi mało kto je posiada.

Wymiana opon

Niestety nawet zakłady wulkanizacyjne przy wymianie opon rzadko stosują klucze dynamometryczne. Dla wygody i usprawnienia pracy wulkanizatorzy używają kluczy pneumatycznych. Jest to błąd, ponieważ zazwyczaj śruby dokręcone są zbyt mocno. Może to doprowadzić do niebezpiecznej sytuacji, jaką jest zerwanie śruby w kole podczas jazdy. Zbyt mocno dokręcona felga może też sprawić nam niemały kłopot w przypadku awarii. Dysponując tylko zwykłym kluczem możemy nie poradzić sobie z odkręceniem koła, które zostało przymocowane za mocno.

Głowica i świece

Za pomocą kluczy dynamometrycznych musi być dokręcana głowica silnika. Zapewnia to równomierne rozłożenie siły i odpowiedni nacisk na uszczelkę pod głowicą. Jeśli zamykając blok silnika głowicą, nie zastosujemy odpowiednich kluczy, to silnik może rozszczelnić się, a nawet uszkodzić. Także duże problemy może spowodować przypadkowe zerwanie gwintu świecy zapłonowej czy elementów układu wtryskowego. W zasadzie wszystkie elementy jednostki napędowej przy montażu i demontażu wymagają zastosowania kluczy dynamometrycznych.

Zawieszenie i dodatkowe wyposażenie

Nie inaczej jest z mocowaniem zawieszenia czy tarcz hamulcowych. Przekroczenie dopuszczalnego momentu obrotowego podczas dokręcania może spowodować zerwanie gwintu lub urwanie się śruby w trakcie jazdy. Wszystkie elementy samochodu narażone są na działanie dużych przeciążeń. Wibracje, które powstają podczas jazdy, a także te spowodowane pracą silnika powodują, że każdy element pojazdu podlega działaniu siły.  Musimy o tym pamiętać zakładając bagażniki dachowe i wszelkie dodatkowe akcesoria. Niektóre elementy wyposażenia dodatkowego posiadają instrukcję, w której określona jest wartość momentu, z jakim należy dokręcać śruby mocujące. Także książka obsługi pojazdu zawiera wskazówki co do sposobu mocowania poszczególnych podzespołów w samochodzie. Należy bezwzględnie się do nich stosować.

Sposób użycia klucza dynamometrycznego

Posługiwanie się kluczem dynamometrycznym polega na ustawieniu na skali dopuszczalnej wartości momentu siły. Po osiągnięciu odpowiedniej siły klucz zacznie przeskakiwać i podziałanie nadmiernym momentem stanie się niemożliwe. Większość narzędzi dynamometrycznych charakteryzuje się odpowiednią precyzją, a ewentualne odchylenia nie są większe niż 3 % zadanej wartości. Jest to absolutnie zadowalający poziom precyzji.

W ofercie sklepów motoryzacyjnych znaleźć można szeroki wybór narzędzi warsztatowych. Klucze dynamometryczne są przeważnie droższe niż narzędzia nie posiadające skali. Jednak ich zakup może okazać się bardzo opłacalny zwłaszcza, jeśli sporo czynności warsztatowych wykonujemy samodzielnie.

[Głosów:3    Średnia:3.7/5]

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here