Ząbkowanie opon to problem, który znacznie pogarsza komfort jazdy. Dotyczy głównie SUV-ów i samochodów klasy premium wyposażonych w szerokie opony. Jazda po mało zróżnicowanych trasach, takich jak autostrady i drogi szybkiego ruchu, sprzyja nierównomiernemu ścieraniu się bieżnika. Chociaż tylko nieznacznie pogarsza to właściwości jezdne opony – powoduje bardzo dokuczliwy hałas sprawiając, że jazda staje się męcząca.
Ząbkowanie opon, czyli nierównomierne zużycie bieżnika
Nowoczesne pojazdy z wyższej półki cenowej są zazwyczaj wyposażone w szerokie opony produkowane z miękkiej gumy. Dają one wysoki komfort jazdy, ponieważ świetnie tłumią wibracje i miękko pokonują wszelkie nierówności podłoża. Takie opony znacznie szybciej ścierają się, a w dodatku ich bieżnik czasami zużywa się nierównomiernie. W procesie powstawania ząbkowania swój udział biorą nowoczesne zawieszenia wielowahaczowe. W dobrze resorowanych pojazdach klasy premium układ wahaczy tylnej osi dba o to, aby koło stale dotykało podłoża z tą samą siłą. Zdecydowanie sprzyja to nierównomiernemu wycieraniu się bieżnika. O ząbkowaniu mówimy wtedy, gdy klocki bieżnika są bardziej wytarte z jednej strony. Ich krawędź natarcia jest wyższa niż krawędź tylna. W skrajnych przypadkach opona z uszkodzonym w ten sposób bieżnikiem wygląda z profilu jak ostrze piły. Innym razem o nierównomiernym zużyciu bieżnika można przekonać się wodząc dłonią po powierzchni opony. Wyząbkowana opona powoduje hałas, który przenosi się do wnętrza pojazdu i zabiera całą radość z jazdy.
Przedni napęd
Ząbkowanie opon dotyczy tylnej, nienapędowej osi, która zawieszona jest na wielu wahaczach.
A nierównomierne wytarcie klocków dotyka przede wszystkim pojazdów poruszających się po jednolitym terenie. Zdarza się, że właściciele samochodów z wyząbkowaną oponą trafiają do warsztatów mechanicznych, podejrzewając uszkodzenie łożysk na tylnej osi. Ząbkowanie jest tym bardziej irytujące, że zdarza się po przejechaniu niespełna 20 tys. kilometrów. Czasami właściciele reklamują opony, albo udają się do warsztatów ASO, ponieważ uważają, że wada powinna być usunięta w ramach gwarancji. Odpowiedź autoryzowanych stacji obsługi czy nawet producenta pojazdu zazwyczaj wzbudza zdziwienie właściciela. Ząbkowanie jest procesem, który nie jest w żaden sposób rekompensowane w ramach gwarancji. Jeżeli weźmiemy pod uwagę, że sprawa dotyczy zwykle bardzo drogich aut, trudno dziwić się zaskoczeniu właścicieli. Dwie nowe opony do samochodu klasy premium to wydatek przekraczający często 2 tys. złotych. Raczej nikt nie chciałby, żeby taka inwestycja wystarczała zaledwie na kilkanaście tys. kilometrów.
Zapobieganie ząbkowaniu
Istnieją sposoby zapobiegania ząbkowaniu opon. Po pierwsze ważne jest pilnowanie odpowiedniego ciśnienia w oponach. Dostęp do bezpłatnego kompresora zapewnia niemal każda stacja benzynowa. Tym bardziej więc powinniśmy zatroszczyć się o prawidłowe ciśnienie w ogumieniu. Eksperci podpowiadają, że znacznie lepiej jest utrzymywać ciśnienie w oponach tylnej osi w okolicach dolnej granicy normy. Zbyt mocno napompowana opona znacznie szybciej się wyząbkuje, tym bardziej, że zazwyczaj poruszamy się samochodem bez pełnego obciążenia. Kolejną sprawą jest ustawienie zbieżności kół. Nie należy o niej zapominać podczas corocznych przeglądów. Warto także od czasu do czasu sprawdzić zbieżność zwłaszcza, jeżeli mamy za sobą wpadnięcie w głęboką dziurę, lub niefortunny najazd na krawężnik czy inną przeszkodę. Takie zdarzenie czasami pozostawia po sobie ślad w postaci rozregulowanej zbieżności, dlatego powinno skutkować wizytą w warsztacie.
Rodzaje opon
Dzisiejszy rynek oponiarski rozwija się jeszcze szybciej niż inne dziedziny motoryzacji. Niemal co chwilę powstają nowe modele ogumienia, które zapewnić mają lepsze własności trakcyjne, niższe zużycie paliwa i większe bezpieczeństwo. Niestety często to właśnie nowoczesne opony są bardziej narażone na ząbkowanie. Zwłaszcza takie, w których rzeźba bieżnika ma charakter otwarty – w którym poszczególne klocki położone są w większej odległości od siebie. Opony te zapewniają lepsze odprowadzanie wody, jednak nie są odporne na ząbkowanie. Jeżeli więc zauważyliśmy, że nasza tylna oś ma tendencję do nierównomiernego wycierania klocków bieżnika na oponach, możemy kupować opony, w których klocki ułożone są gęściej, a sama guma jest twardsza. Należy przy tym zaznaczyć, że co do podatności na ząbkowanie konkretnej opony nie ma żadnej reguły. Zależy to od całego kompletu, a więc tego, do jakiej felgi jest założona opona i w jakim modelu samochodu.
Jak powiedzieliśmy wyżej, ząbkowanie dotyczy samochodów poruszających się w jednolitym terenie. Opony toczące się po asfalcie z umiarkowanymi prędkościami i nie pokonujące ostrych zakrętów narażone są na nierównomierne wycieranie bieżnika w znacznie większym stopniu. Większość nowoczesnych samochodów posiada napęd na przednią oś. Przez to tylne opony po prostu toczą się po asfalcie i nie podlegają poważnym obciążeniom. Sprzyja to właśnie powstawaniu ząbkowania. Jeżeli chcemy równomiernie wycierać opony tylnej osi powinniśmy poruszać się po zróżnicowanej nawierzchni. Codzienna jazda do pracy po ulicach miejskich to nie jest to, co nasz SUV lubi najbardziej. Także limuzyna czy auto klasy premium o sportowym charakterze, powinny być czasami prowadzone dynamiczniej. Weekendowa wycieczka po krętych serpentynach poza miastem na pewno przyczyni się do równomiernego zużywania się bieżnika.
